Uyku apnesi olan bireyler geceleri sık tekrarlayan nefes durmaları nedeniyle gece uyku sırasında fark etmedikleri uyanıklık hali yaşarlar. Bu da gece çok kalitesiz bir uyku ile sonuçlanır.
Gece kalitesiz bir uyku, bireyin gündüz uyku haline neden olarak sürüş güvenliği açısından önemli riskler oluşturur. Uyku apnesi olanlar neden araba kullanmalarının riskli olduğunu daha detaylı açıklamak istiyorum:
Aşırı Gündüz Uykusuzluğu: Uyku apnesi gece boyunca meydana gelen tekrarlayan uyanmalar ile uyku kalitesini etkileyerek gündüz yorgun uyanmaya neden olur. Bu da gün içinde aşırı uyku hali ile sonuçlanır. Gündüz meydana gelen uyku hali de dikkat, tepki süreleri ve karar verme yeteneklerini etkileyebilir ki bunlar güvenli sürüş için hayati önem taşır.
Mikro Uyku Epizodları: Uyku apnesi gece kalitesiz uykuya bağlı olarak bireylerin gündüz istemsiz olarak birkaç saniye veya dakika boyunca uykuya dalmasına neden olan kısa mikro uyku epizodlarına yol açabilir. Bu mikro uyku epizodları, sürüş gibi monoton aktiviteler sırasında meydana gelebilir ve dikkatin anlık kayıpları nedeniyle kazalara yol açabilir. Çok ağır uyku apnesi olan hastalarda kırmızı ışıkta uyuyakalmak çok sık görülen bir durumdur. Bu uyku epizodları sürüş esnasında meydana gelirse kaza ile sonuçlanır.
Bilişsel Fonksiyonlarda Bozulma: Uyku apnesi ile ilişkilendirilen kronik uyku bölünmeleri ve aralıklı oksijen düşmeleri hafıza, konsantrasyon ve karar verme gibi bilişsel fonksiyonları etkileyebilir. Bu durumda sürüş esnasında kişinin hızlı bir şekilde uygun sürüş kararları almasını tehlikeye atabilir.
Diğer Faktörler: Uyku apnesi genellikle hipertansiyon, kardiyovasküler hastalık ve diyabet gibi diğer eşlik eden hastalıklarla ilişkilendirilir, bu da sürüş sırasında kazaların riskini artırabilir.
Uyku apnesinin teşhis edilmesi ve tedavi edilmesinin kazaların riskini azaltmak ve hem uyku apnesi hastaları hem de diğer yol kullanıcıları için yol güvenliğini artırmak açısından önemlidir.
Yapılan çalışmalar göstermiştir ki uyku apnesi olan kişilerde trafik kazası riski, uyku apnesi olmayan bireylerle karşılaştırıldığında önemli ölçüde daha yüksektir.
Tedavi edilmemiş veya şiddetli uyku apnesi olan bireylerin motorlu taşıt kazasına karışma riskinin genel nüfusa kıyasla iki ila yedi kat daha yüksek olduğunu gösterilmiştir.
Evet, uyku apnesi olanlar ehliyet alabilir, ancak uyku apnesinin kontrol altına alındığı veya tedavi edildiği doktor heyeti tarafından tespit edilen kişilerde sürücü belgesi alınmasına izin verilebilir.
2024 nisan ayında çıkan uyku apnesi olanlar ehliyet alamayacak haberleri doğru değildir. Bu çıkan haberle ilgili Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM) tarafından mevzuat ile ilgili bir değişiklik olmadığı açıklanmıştır.
Tedavi edilmemiş veya ciddi uyku apnesi olan bireylerin durumlarını lisans otoritesine bildirmeleri gerekebilir ve uygun tedavi gördüklerini ve sürüşe uygun olduklarını kanıtlamaları gerekebilir.