Bronkoskopi

Bronkoskopi Nedir?

Bronkoskopi, çeşitli akciğer hastalıklarının tanı ve tedavisinde solunum yollarını detaylı görebilmek için yapılan endoskopik bir işlemdir.

Bronkoskop denilen bir cihazla yapılmaktadır. Diğer bir deyişle bronkoskopi havayollarının yani bronş ağacının içeriden görüntülenmesidir.

Bronkoskopi Öncesi Neler Yapılmalı?

Bronkoskopi öncesi hasta 6-8 saat aç bırakılmalıdır. Aspirin dışındaki kan sulandırıcılar kesilmelidir.

Hastanın kalp hastalığı var ise kardiyoloji doktorundan onay alınmalıdır. Hasta bir bütün olarak değerlendirilip işleme uygun olup olmadığına karar verilmelidir.

Bronkoskopi Neden Yapılır?

• Çeşitli nedenlerle çekilmiş akciğer grafisi ya da bilgisayarlı tomografide akciğer tümörünü düşündürür lezyon varlığında tümörden parça alınması
• Akciğerde herhangi bir enfeksiyon olması (enfeksiyonda etkenin araştırılması veya geçmeyen zatürede nedenin bulunması)
• Tedaviye rağmen geçmeyen öksürük
• Diğer akciğer hastalıklarının tanısı için akciğer dokusundan biyopsi alınması
• Balgam temizliği
• Akciğere kaçan yabancı cisimin çıkarılması
• Havayolları çevresindeki lenf bezlerinden örnek alma
• Tıkanmış hava yolunu açık tutmak için hava yoluna stent (küçük bir tüp) yerleştirilmesi
• Akciğerde kanama olması durumunda kanamanın yerinin tespiti ve durdurulması

Bronkoskopi Nasıl Yapılır?

Bronkoskopi lokal anestezi ve genel anestezi altında yapılabilen bir işlemdir. Tanı koymak amacıyla yapılan bronkoskopi genellikle lokal anestezi altında yapılır. Lokal anestetik ilaç önce burnun içi ve boğazın arkasına püskürtülerek bu bölgelerin uyuşturulması sağlanır. Burada yapılan lokal anestezinin amacı öksürük ve öğürtü refleksini baskılamak, hastanın endoskopun ağzına girmesi ile oluşacak bulantı hissini ortadan kaldırmaktır.

Bronkoskopi esnasında ağrı olmaz bu nedenle yapılan anestezi ağrıya yönelik değildir. Ayrıca, işlem öncesi ve esnasında hastanın rahatlamasına yardımcı olmak için sakinleştirici ilaç (sedasyon) verilir. Bu ilaç ile hasta işlem sırasında verilen komutlara uyar ancak uyandığında işlemi hatırlamaz. İşlem sırasında aletin yarattığı öksürme ve öğürme reflekslerinin hatırlanmaması hem hastanın konforunu hem de doktorun işlemi daha rahat yapabilmesini sağlar.

İşlem sırasında hasta kalp atış hızı ve kan basıncını kontrol etmek için bir monitöre bağlanmalı, burnuna ince bir hortumla oksijen verilmeli ve parmağa nabız oksimetresi adı verilen bir cihaz takılmalıdır. Bu cihaz kanın oksijen içeriğini kontrol eder ve bronkoskopi sırasında hastanın ekstra oksijene ihtiyacı olup olmadığını gösterir.

Göğüs hastalıkları uzmanı, bronkoskopun ucunu tercihen burun deliğinden, eğer geçmiyorsa bir ağızlık yardımı ile ağızdan ilerleterek aşağıya doğru boğazın arkasından nefes borusuna (trakea) yönlendirir. Dar burun deliklerine sahip hastalarda işlem ağızdan yapılır.

Bronkoskopun ucundaki kamera sayesinde bronşları içini detaylı olarak görülür. Akciğerde bulunan enfeksiyon, tümör, kanama ve diğer anormallikler gibi durumları araştırabilir ya da tespit edebilir.

Bronkoskopi sırasında gerekli görülen durumlarda akciğerden bir veya daha fazla numune (biyopsi) ve yıkama suyu (lavaj) alınabilir. Bu örnekler incelenmek üzere patoloji laboratuvarına gönderilir.

Son yıllarda havayollarını daraltan tümör veya tümör dışı hastalıklarda lazer, koter veya stent uygulamaları gibi tedavi amaçlı yapılan bronkoskopide hastaya genel anestezi verilir ve işlem ameliyathane ortamında yapılmalıdır.

Bronkoskopi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

İşlemden sonra herhangi bir komplikasyon yaşanmadığından emin olmak için hasta 1-2 saat işlem odasında gözlenir. Ağız ve boğazdaki uyuşukluk geçene kadar ortalama 2-3 saat yemek yenmemeli veya su içilmemelidir.

Uyuşukluk geçtikten sonra birkaç gün sürebilen boğaz ağrısı, öksürük veya ses kısıklığı yaşanabilmektedir. İşlem gününde ateş olması normaldir.

Bronkoskopi işlemi sonrasında aşağıdaki durumlar yaşanırsa mutlaka doktora başvurulmalıdır:

• Bir günden fazla süren ateş
• Göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Öksürükle fazla miktarda kan gelmesi

Bronkoskopi Riskli mi?

Bronkoskopi genellikle güvenlidir. Bronkoskopiden kaynaklanan komplikasyonlar ise enderdir. En sık görülen komplikasyon biyopsi bölgesinde kanamadır. İşlem sırasında oksijen seviyesi düşebilir bu durumda oksijen verilebilir.

İşlem sırasında veya sonrasında meydana gelebilecek diğer riskler:

• Enfeksiyon
• Hava yolunun delinmesi (bronşiyal perforasyon)
• Solunum yollarının tahrişi (bronkospazm)
• Ses tellerinin tahrişi (laringospazm)
• Akciğerin çökmesine neden olan plevral boşluk arasındaki hava (pnömotoraks)

İşlemin riskleri hastanın genel sağlığına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Doktorunuz ile kendi durumunuzda hangi risklerin daha olası olduğunu konuşmanız yararlı olacaktır.

Bronkoskopi Ne Kadar Sürer?

Lokal anestezi altında yapılan bronkoskopi işlemi yaklaşık 15-30 dakika sürer. Bununla birlikte, bronkoskopi öncesi hazırlık, bronkoskopinin işlemi ve sonrası için yaklaşık 3 saat süre gerekebilmektedir.

Bronkoskopi Kimlere Yapılmaz

• Oksijene bağımlı hastalarda %100 oksijene rağmen arter kanında oksijen basıncının 60mmHg’nin altında olması
• Ağır havayolu darlığı ve bronş spazmı olanlar
• Kontrol altında olmayan astımlı hastalar
• Yakın zamanda kalp krizi geçirenler
• Kontrolsüz ritm bozuklukları olan hastalar
• Ağır organ yetmezlikli hastalar