
Akciğer Röntgeni (CXR) göğüs duvarı içindeki yapıların görüntülenmesi için düşük dozda iyonlaştırıcı radyasyon kullanan bir tıbbi görüntüleme testidir. Bu test sayesinde akciğerler, kalp, solunum yolları, kaburgalar ve diyafram incelenebilir. Hızlı ve invaziv olmayan bir teşhis yöntemidir ve birçok göğüs hastalığının değerlendirilmesinde kullanılır.
Akciğer röntgeni aşağıdaki hastalıkların teşhis ve takibi için yaygın olarak kullanılır:
Akciğer röntgeni çekimi için özel bir hazırlık gerekmez. Çekim de takılar, gözlükler veya metal eşyalar çıkartılmalıdır. Hastaya hastane önlüğü giydirilebilir.
Akciğer röntgeni genellikle iki farklı pozisyonda çekilir:
Yatakta yatan hastalar için: Anteroposterior (AP) Görüntü çekilir. X-ray cihazı hastanın önünden görüntü alır.
Radyoloji teknisyeni, hastadan nefesini tutmasını ve hareketsiz kalmasını ister. X-ray cihazı, kısa süreli düşük dozlu radyasyon yayarak görüntüyü alır. Görüntüler bilgisayara işlenir ve radyolog tarafından değerlendirilir. Sonuçlar doktorunuza iletilir. Akciğer röntgeni genellikle 5-10 dakika sürer ve herhangi bir ağrı veya iyileşme süresi gerektirmez.
Akciğer röntgeni çekiminde maruz kalınan radyasyon miktarı çok düşüktür ve günlük doğal radyasyon maruziyetine eşdeğerdir. Hamileyseniz doktorunuza bilgi vermelisiniz. Gerekirse koruyucu önlemler (kurşun önlük kullanımı) alınabilir.
Akciğer röntgeni, akciğer, kalp ve göğüs bölgesiyle ilgili hastalıkların teşhisi için hızlı, basit ve etkili bir yöntemdir. Özellikle öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı veya ateş gibi şikayetleri olan hastalara sıkça uygulanır. İşlem hızlı ve ağrısızdır, ayrıca düşük radyasyon içermesi nedeniyle güvenlidir.
Akciğer röntgeni, akciğerlerin, solunum yollarının ve göğüs boşluğundaki yapıların genel durumunu değerlendirmek için kullanılan temel görüntüleme yöntemlerinden biridir. Akciğerde enfeksiyon (zatürre, tüberküloz gibi),tümör, kitle, sıvı birikimi (plevral efüzyon),kaburga kırıkları ve akciğer ödemi gibi birçok hastalığın varlığı röntgenle tespit edilebilir. Ayrıca, kronik hastalıklar (KOAH, akciğer fibrozisi gibi) veya akciğer zarında oluşan anormallikler de görüntülenebilir. Ancak, bazı küçük lezyonlar veya erken evredeki hastalıklar sadece röntgenle tespit edilemeyebilir ve ileri tetkiklere ihtiyaç duyulabilir.
Sağlıklı bir akciğer röntgeninde akciğer dokusu temiz ve simetrik görünmelidir. Akciğerlerin her iki tarafı eşit büyüklükte olmalı ve normal hava dolumu görülmelidir. Kalp gölgesi normal boyutlarda olmalı, diyafram kubbeleri belirgin ve simetrik durmalıdır. Bronşlar, damar yapıları ve akciğer zarı normal sınırlar içinde olmalıdır. Herhangi bir opasite (beyazlaşma),leke, sıvı birikimi veya düzensizlik olmaması sağlıklı bir görüntünün işaretidir. Ancak, röntgen filminin yorumlanması uzmanlık gerektirdiğinden, kesin değerlendirme radyoloji uzmanları tarafından yapılmalıdır.
Akciğer röntgeni çekilirken hastanın göğüs bölgesini kapatan kıyafetlerini çıkarması veya özel bir hastane önlüğü giymesi gerekir. Özellikle metal içeren düğmeler, fermuarlar, sütyen telleri ve takılar röntgen görüntüsünde parazit oluşturabilir ve teşhisi zorlaştırabilir. Bu nedenle, hastaların ince bir tişört bile olsa kıyafetlerini çıkarmaları ve çekim sırasında hareketsiz kalmaları istenir. Bu sayede net ve doğru bir görüntü elde edilir.
Akciğer röntgeni, solunum sistemiyle ilgili şikayetleri değerlendirmek, tanı koymak ve bazı hastalıkları takip etmek amacıyla istenir. Özellikle uzun süren öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, balgamda kan görülmesi gibi belirtileri olan hastalarda enfeksiyon, tümör veya diğer akciğer hastalıklarını araştırmak için çekilir. Ayrıca ameliyat öncesi değerlendirmelerde, iş sağlığı taramalarında ve kronik akciğer hastalıklarının takibinde de sıkça kullanılır. COVID-19, zatürre veya akciğer tüberkülozu gibi hastalıkların teşhisinde de önemli bir yardımcıdır.
Akciğer röntgeni devlet hastaneleri, özel hastaneler, radyoloji merkezleri ve bazı aile sağlığı merkezlerinde çektirilebilir. Acil durumlarda hastanelerin acil servislerinde hızlıca röntgen çekilebilirken, rutin kontroller veya doktor yönlendirmesiyle görüntüleme merkezlerinde de işlem yapılabilir. Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği kapsamında bazı iş yerlerinde akciğer röntgeni taramaları yapılmaktadır. Çekim sonrası görüntülerin değerlendirilmesi genellikle radyoloji uzmanları tarafından yapılır ve ilgili doktor, hastanın durumuna göre ek tetkikler isteyebilir.




